AİMSAD Genel Sekreteri Arif Onur Kaçak, her konuğuyla iş dünyasına dair farklı konuları gündeme getiren ve Youtube’da yayınlanan Innotechtalks programına konuk oldu.

Programda, Türkiye’nin genel olarak teknolojiyi uygulayan bir ülke olduğunu söyleyen Kaçak, makinenin her zaman öncelikli sektör olduğunu, ancak teknoloji konusunda da desteğe ihtiyaçları olduğunu dile getirdi. Üyelerinin tamamının mobilya sektörüne çalıştığını belirten Kaçak, mobilya sektörünün mücbir sebep kapsamına alındığını ancak makine sektörünün mücbir sebep kapsamında olmadığını hatırlatarak, bu duruma çok üzüldüklerini ifade etti. Kaçak, MAKFED çatısı altında 20 makine derneği olduğunu ve bu üyelerin toplam sayısının 4 bin olduğunu aktardı. Bu derneklerin kendi sektörlerinde temsil ücünü yüzde 70-80’ini temsil etiğini bildiren Kaçak, önümüzdeki süreçte ufak ufak da olsa toparlanmayı umduklarını paylaştı.

Programda AİMSAD’dan bahseden Arif Onur Kaçak, “AİMSAD’ın 65 üyesi var. %90’ı üretici. İhracatın ithalatı aşan ender sektörlerdeniz. Kamu nezdinde lobi yapmak, görüş vermek, dergi yayınlamak, fuar organizasyonları gibi işleri yürütüyoruz. Woodtech’in tek partneriyiz. Avrupa Ağaç İşleme Makinesi Üreticileri Federasyonu (EUMABOIS)’nu üyesiyiz ve aynı zamanda AİMSAD Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Erol, yönetim kurulu üyesi. İlave olarak Türkiye Makine Federasyonu (MAKFED)’nunda üyesiyiz. Sektörümüzü kamu, odalar, federasyonlar gibi alanlarda temsil ediyoruz. Üniversitelerle de paylaşım içindeyiz” dedi. 

Pandemide üyelerin yüzde 6’sı üretime ara verdi

Pandemi öncesi ve sonrasında, sektöre dair verileri paylaşan Kaçak, şu bilgileri verdi: “Üretimimiz AİMSAD’ın tahmini verileridir. 2019 yılı rakamlarından bilgi vereyim. Üretim verilerini TÜİK’ten alamıyoruz. Hem Almanya’daki VDMA’nın hem de bizim bu konuda çalışmamız var. Üretimimiz, VDMA’nın tahmini 200 milyon Euro, bizimki de 250 milyon dolar seviyesinde. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 200 civarında. 4 yıldır sektörümüz dış ticaret fazlası veriyor. İthalatın düşmesi de çok iyi bir şey değil. Sektörümüzde ithal olan makineler, genel olarak yüksek teknolojiye sahip makineler. İthalatın düşmesi, teknoloji yatırımlarının azalması ya da ertelenmesi anlamına geliyor. Salgınla birlikte MAKFED’in tüm dernek üyeleri nezdinde yaptığı anketin sonucunda veriler elde ettik. Toplam 357 firma ankete katıldı. Bizim üyelerimizden de 25 firma. Makine sektöründeki genel ihracat oranı yüzde 35. Bizim sektörde de benzer bir oran çıktı. Makine sektöründe firmaların yaptığı satışların yüzde 73’ü vadeli. Bizde bu rakam yüzde 60. Yanı sıra, makine sektörünün genelinde yüzde 59’unun kredi borcu olduğu ortaya çıktı. Bu rakam bizim sektörümüzde yüzde 50. Pandemi döneminde firmaların üretim kapasitelerinde yüzde 35 azalma oldu, Mart-Nisan 2020’de. Bizim sektörde de bu oran yüzde 32. Faaliyetlerine bizim sektörde ara verenlerin oranı yüzde 6.

Eldeki siparişin tamamlanma süresi makine sektöründe Mart-Nisan’da 2,1 aydı. Yeni siparişlerin normal zamana göre yüzde 31’i kadar. Yurt dışı sipariş de 100 makineden 22’ye düşmüş. Aynı dönemde ağaç işleme makinelerine baktığımız zaman eldeki siparişin tamamlanma süresi 1,9 ay. İç siparişler normal zamanın yüzde 18’ine düşmüş. Yurt dışı sipariş de yüzde 6’ya düşmüş.

4 ayın sonunda da bizim ağaç işleme makineleri sektörü olarak ihracatımızda yüzde 6 civarında bir azalış var. Aslında iyimser; benim beklentim yüzde 10 idi. Yurt içi satışlarda yüzde 4 civarında bir artış var. Üretimde yüzde 1,5 azalış olduğunu tahmin ediyoruz. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 239 olarak gerçeklemiş.”

 

En önemli ihracat partneri Cezayir

Ağaç işleme makineleri sektörünün ihracat pazarlarından da bahseden Kaçak, en önemli ihracat partnerlerinin Cezayir olduğunu ve bu ülkenin de en çok Türkiye’den makine ithal ettiğini söyledi. Cezayir’den sonra Rusya, Romanya ve zaman zaman Amerika’nın bu listeye girip çıktığını belirten Kaçak, Fransa ve İngiltere’nin de ihracat pazarları olduğunu, İran ve Irak sürekli pazarlarının bulunduğunu kaydetti. 

 

Çin’in yerini tam olarak alamayız

İhracatta yıl sonu itibariyle yüzde 5-10 bir düşüş olmasının beklendiğini aktaran Arif Onur Kaçak, sektörle ilgili Çin’in yerini almakla ilgili söylemlere ilişkin şunları söyledi: “Benim şahsi görüşüm bu çok mümkün olmayacak. Çok ümitlenmemek lazım ama bu noktada yerini almayacağız anlamına gelmez. İtalya, Almanya bizim en güçlü rakiplerimiz. Belki Almanya ile teknoloji olarak çok rekabet edemeyebiliriz, birkaç yıl daha. Ama İtalya ile olabilir.”

 

Çin’i örnek almıyoruz rakibimiz Avrupa

Türkiye’de üretilen makinelerin yerlilik oranının %50-60 olduğuna değinen  Kaçak, Avrupa’da 5-10 yıl önce üretimine başlanan bazı makinelerin ülkemizde ancak yapıldığını dile getirdi. Bu teknolojilerin de Türkiye’de üretilebilir hale gelmesi gerektiğini vurgulayan Kaçak, bnunla birlikte üyelerinin Avrupa ile rekabet ettiğini belirtti.  AİMSAD Genel Sekreteri Kaçak, “Dijitalleşmenin önemli olduğu bu dönemde bütün firmalarımız bu trendi yakalamak zorunda. Sektörümüz bu teknolojiyi takip ediyor. Her firma kendine göre makineyi özelleştiriyor. Yazılımlara bakıyorsunuz hepsi özelleştirilmiş. Eğer üreticilerimiz bu imkanlara sahipse, çok daha iyisini gerçekleştirebilecek durumdalar. Sadece dijitale de artık yatırımları arttırmanın vakti geldi. Bugün baktığımızda, 1 milyon dolar ve üzeri ihracat yaptığımız ülke sayısı 80. Dünyada ilk 10’un içerisindeyiz. Avrupa’da da ilk 5. EUMABOIS’e davet edilirken bize, bu sektörde Almanya, İtalya ve Türkiye’yi görüyoruz, denmişti. Rakamsal olarak böyle değil ama Avrupa’nın gördüğü bu. Biz kendimize Çin’i ya da Tayvan’ı örnek almıyoruz. Biz Avrupalılarla rekabet ediyoruz. İşte o zaman çıta yükseliyor. Firmalarımız bunun bilincinde ve Uluslararası arenada diğerleriyle, Almanya ve İtalya’yla aynı kalitede ama fiyat açısından yüzde 20-30 daha avantajlı durumunda. Tedarik noktasında belki devlet desteğiyle ara malı olarak ithal kullanılan hidrolik pnömatik, otomasyon, elektronik, elektrik gibi alanlarda yerlileştirme yatırımı yapılması gerekiyor.” şeklinde konuştu.

 

Teknolojiyi uygulayan bir ülkeyiz

Ağaç işleme makineleri sektöründe Endüstri 4.0’ın ne şekilde yer bulduğuna ilişkin bir soruya yanıt veren Arif Onur Kaçak, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu trendi yakaladığımızı söyleyebilirim ancak kullanılan teknoloji ithal. Bugün bir üyemiz robot üretebiliyor. Öğrenen robot. Ar-Ge aşamasında. Belki teknoloji, yazılım üretimi çok az ama bilgi ve tecrübemiz var. Biz genel olarak teknolojiyi uygulayan bir ülkeyiz. Her zaman öncelikli sektördür makine ama teknoloji konusunda da desteğe ihtiyacı var. Savunma, havacılıktaki başarıları görmek için benzeri destekleri görmemiz lazım. O pratiklik, zekâ bizde var.”