Laminat parke sektörünün ihracatını çok daha fazla artırabilecek imkana sahip olduğuna dikkat çeken firma yetkilileri, sektörün kapasitesini tam olarak kullanması için yegane yolun ihracat olduğuna vurgu yapıyorlar. “İhracatta yapılacak çok iş var” diyen yetkililer, “İç pazarda belli bir doygunluğa ulaştık, şimdiki hedef ihracat” mesajı veriyorlar.
Zemin dekorasyon sektöründe pazar payı açısından lider durumundaki ahşap ürünleri, uzun ömürlü olması ve sağlığa hiçbir zararı bulunmaması nedeniyle insanlığın en eski dönemlerinden beri kullanılıyor. Ağaç türlerinin gelişen teknoloji ve imalat sanayisinde, makinelerle en iyi şekilde işlenebilen parke, bu avantajıyla zemin dekorasyon sektör pazarındaki taş, seramik, marley ve diğer sentetik ürünlere kıyasla sürekli ön planda kalıyor.
Ahşap parke tarihinin çok eskiye dayanması ve üretimi için gerekli olan ağaç türlerinin fazla oluşu, ahşap parke ürün çeşidinin de sayısını artırıyor. En çok satılan ve bilinen ahşap parke türleri arasında klasik masif parke, rabıtalı çam ve sedir döşeme, laminat parke, lamine parke ve merbau, teak, bambu gibi ithal masif parkeler başı çekiyor. Bunların haricinde çok özel, hatta kişiye özel, sanatsal boyutu ön planda olan, yüksek teknolojiler ile üretilen ahşap parke ürünleri de üretiliyor.
Laminat parke, bu ahşap parke ürünleri içinde son yıllarda en hızlı gelişim gösteren ürün olmasıyla dikkat çekmekte. Laminat parkeyi, ağaçlara alternatif olarak, ağaç yan mamullerinin bir şekilde dönüştürülmesiyle, ağaç görüntüsünü elde etmek amacıyla üretilen, son 10-15 yılın ürünü olarak tanımlayabiliriz. Zemin dekorasyon sektörünün en çok tercih edilen, ekonomik, pratik ve dekoratif bir ürünü olarak kabul edilen laminat parkenin üretiminde, ağaç sektörünün yan ürünleri olan kırpıntı, talaş gibi artıklar kullanılıyor. Bunlar yüksek ısıl işlemler altında birleştirilerek, parkenin orta tabakasındaki yüksek dayanımlı ağaç lifleri (HDF) oluşturuyor. Daha sonra HDF tabakasının üzeri dekor kağıdı ve yüksek kalitede koruma tabakası ile kaplanarak laminat parke hazır hale geliyor.
Kısa zamanda montajı yapılabilen, ekonomik bir ürün olan laminat parkenin, içinde eşya olmasına rağmen rahatlıkla montajı yapılabiliyor. Laminat parkenin döşenmesinde en önemli unsur, zemin düzgünlüğü. Döşenecek zemin düz ve terazide olması, montajın kalitesini doğrudan etkiliyor. Bu yüzden zeminde bozuk yerler varsa mutlaka düzeltilmesi gerekiyor.
LAMİNAT PARKE NASIL ÜRETİLİR?
- İlk aşama: Hammadde – Laminat parke nasıl üretilir dendiğinde akla gelen ilk hammadde ağaçlardır. Laminat parkeler talaşların işlenmesinden yapılacağı için öncelikle ağaçlar toplanır, kesilir, düzenlenir.
- İkinci aşama: Talaş – Ağaçlar toplanıp işleme konduktan sonra kabukları makinelerden geçerek soyulur ve ardından talaş elde edilir. Bu talaşlar çeşitli aşamalardan geçirilerek arındırılır.
- Üçüncü aşama: Tabakalar – Laminat parkeler dört ana tabakadan oluşur. Her tabakanın ayrı bir işlevi vardır. Talaş işlenerek parkelerin katmanları oluşturulur.
- Dördüncü aşama: Desen / Baskı – Parkenin en önemli tabakalarından biri parkenin görüntüsünü oluşturan desen, dekor tabakasıdır. Bu tabaka için, özel olarak hazırlanan baskılar her bir parkeye seri şekilde uygulanır.
- Son aşama: Parke kesim – Tüm aşamalardan geçen laminat parkeler üretimin sonuna doğru kesim makinesine giderek döşemeye hazır hale getirilir. Çeşitli oranlarda kesilen parkeler, numune çalışmalarından sonra paketlenerek mağazalara satışa gönderilir.
Laminat parkeler genel olarak kullanım sınıfı olarak bilinen bir kriter ile ayrılırlar. Kullanım sınıfı iki haneli bir rakamdan oluşur ve bu rakam büyüdükçe parkenin dayanımı ve aşınma sınıfı artar. Genel olarak konutlarda kullanılan malzemeler 23 ve üzeri, ticari mekanlarda kullanılan malzemelerde 31 (AC3) ve üzeri kullanım sınıfına sahip olmalıdır. Yoğun trafiğe ve neme maruz kalan alanlar için üretilen standart dışı olarak tabir edilebilecek ürünlerde ise suya ve neme dayanımı daha yüksek ve yoğunluğu daha fazla olan yeşil HDF kullanılabilir.
Genel kanının aksine, laminat parkenin kullanım ve dayanımında ürün kalınlığının hiçbir önemi yoktur. Parkenin dayanımı ve kalitesini belirleyen orta tabakasındaki HDF (taşıyıcı tabaka), melamin balans tabakası (nem tutucu) ve yüzeydeki koruyucu overlay tabakasıdır. Kalitesiz bir overlay kullanılarak üretilen ürünün yüzeyinde oluşacak problemler ürünün kalınlığından bağımsızdır.
Laminat parkelerin en önemli özelliklerinden birinin başında, içeriğinde yüzde 90’lara varan ağaç malzemesi kullanılması nedeniyle çevre dostu olması geliyor. Kolay temizlenmesi ve leke tutmaz hijyenik oluşunun yanı sıra çizilmeye, darbelere ve sürtünmeye karşı da dayanıklı. Sabit ışık kaynaklarının neden olduğu renk solmalarının görülmediği laminat parke, aleve karşı dirençli ve alttan ısıtma sistemlerinde kullanılan en uygun zemin kaplaması. “Bir günde zemin” sloganıyla satışa sunularak dikkatleri üzerinde toplayan dekorasyon ürünü laminat parke, müşteriyi bu özelliğiyle fazlasıyla etkiliyor ve tercih edilmesini sağlıyor. Bugün laminat parke teknolojisi öyle safhalara geldi ki, iş yerlerinde, sinema, konferans salonlarında, yoğun trafiğin yaşandığı yerlerde güvenle montajı yapılabiliyor.
LAMİNAT PARKE İLE LAMİNE PARKE ARASINDAKİ FARKLAR
Laminat parke, sıkıştırılmış odun talaşı üzerine reçine emdirilmiş kağıt baskı ile kaplama işlemidir. En üst tabakasına da cila yapılmıştır. Kısaca sunta ya da MDF yüzeylerinin desenli kağıt ile kaplama işlemidir. İstediğiniz renk ve desende yapılabilmektedir. Fiyatı ve güzel görüntüsü ile çoğu kişinin tercihi haline gelmiştir. Yeniden cilalama işlemi bu parkede yapılamaz.
Lamine parke ise, %100 ağaçtan üretilmektedir. Laminat parkedeki gibi preslenmiş odun talaşları kullanılmaz. Ana madde olan ağaç olduğu gibi kullanılır. 3 katmandan oluşmaktadır. Üst katman 3-6 mm, orta katman 8-10 mm, alt katman 2-3 mm olur. Bu katmanlar birbirine 90 derece dik gelecek şekilde yerleştirilir ve böylece dayanıklılığı arttırılır. Üst katman 4-5 mm ağaç olduğu için tekrar cilalama işlemi yapılabilir.
1990’lı yılların başında dünyaya Almanya’dan yayılmaya başlayan laminat parke, Türkiye’ye 1994 yılından itibaren giriş yaptı. O güne kadar klasik parkeler meşe, kayın gibi çok özel ağaçlardan yapılıyordu. Laminat parke ise atıl ağaçların sanayiye kazandırılması ile üretilmeye başlandı. Parkede, masiften daha rantabl fabrikasyon üretilen, sıkıştırılmış ağaç teknolojisine geçiş olması dünyada olduğu gibi Türkiye pazarında da laminat parke tüketimini yaygınlaştırdı, satışı hızlandırdı. Tüketim ve satışların yanı sıra üretim ayağında da teşvik edici gelişmeler yaşandı. 1999-2000 yıllarında devletin orman politikalarındaki değişikliği laminat parke üretimine olan ilgiyi artırdı. Devlet, ağaçların bilinçsiz kesilmemesi için çevre reformu yaparak, kesimlerde kısıtlama yapılması ve kaliteli ağaçların korunması kararını aldı. Bu kararın bir sonucu olarak kaliteli ağaçların fiyatlarının yükselmesi, laminat parke pazarının kapılarını iyice açtı.
Türkiye’de klasik parkeden laminat parkeye geçiş süreci, özellikle 1994 ila 2000 yılları arasında yaşandı. Dişi erkek yuvaların birbirine tutkallanmasıyla montajın yapıldığı parkelerde, 2000’li yıllar inovatif bir gelişime sahne oldu. Avrupa’da kilit sistemi geliştirildi ve çok önemli bir değişime yol açan bu inovasyon, pazarı ve kullanımı daha da artırdı. Zemin döşemesinde şu anda kuru zeminler sektöründe yüzde 95’e yakın oranda laminat parke kullanılıyor. Estetik ve görsel anlamda mekana ayrıcalık katan, dekorasyonun değişmez parçası laminat parkeler, doğru uygulandığında yıllarca kullanılabiliyor. Ev ve işyerlerinde görmeye alışık olduğumuz laminat parkeler, yerden ısıtmalı ve soğutmalı mekanizmalara uyum sağlaması, şık görüntü kazandırması, halı ve kilim ihtiyacını ortadan kaldırıp modern bir kullanım sunması ve temizliğiyle pratik olmasından ötürü tercih ediliyor. Tüm bu özellikleriyle zemin döşemelerinin vazgeçilmezi olan parkede talep, laminata doğru kayıyor. Özellikle son yıllarda inşaat sektöründeki hareketliliğin de olumlu etkilerinin görüldüğü laminat parke pazarı, her yıl büyüme gösteriyor. Bugün Türkiye zemin döşemelerindeki pastanın çok büyük payını laminat parke oluşturuyor.
Türkiye laminat parke sektörü, teknoloji ve ürün kalitesindeki yetkinliğiyle dünya pazarında önemli bir avantaj yakalıyor. Parke üretiminde güçlü bir sanayi yapısının olması, iç pazardaki müşteriler için ürün çeşitliliği ve farklı fiyat alternatifleri sağlıyor. Aynı zamanda mevcut üretim kapasitesine sahip olan Türkiye’deki parke üretim sanayisi, dünya pazarında rekabet edebilecek bir konuma da ulaştı.
Türkiye, kapasite olarak MDF, yonga levha ve laminat parke üretiminde dünya sıralamasında ilk 5’te yer alıyor. TOBB veri tabanına kayıtlı masif parke, laminat parke ve lamine parke üreten küçük-büyük işletme sayısı toplam 144 olup, bu işletmelerde 10 binden fazla kişi istihdam ediliyor. Sektördeki toplam üretim miktarı yıllık 120 milyon metrekare civarında bulunuyor.
LAMİNAT PARKE ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
- Ekonomik bir üründür. Diğer zemin dekorasyon ürünlerine göre fiyat ucuz ve caziptir.
- Desen ve renk açısından çeşit yelpazesi çok geniştir.
- Antibakteriyel olması ve toz tutmayan özelliği nedeniyle sağlıklıdır.
- Doğal parlaklık vermesi nedeniyle estetiktir.
- Yerden ısıtmaya uygundur.
- Mikro çizilmelere karşı dayanıklıdır.
- Kaymaz.
- Çevre dostudur.
Türkiye laminat parke sektörü yurtdışındaki rekabet sistemi içinde özellikle son 5 yıldır kendini gösterir hale geldi. İlk etapta iç pazara hitap ederek büyüyen laminat parke sektörü, iç pazarın ihtiyaçlarına cevap vermesinin ardından kapasitesini ihracat pazarları ile doldurmaya hazırlanıyor. Türkiye’de laminat parke üretim miktarına bakıldığında, pazarın kapa-sitesi üzerinde gerçekleştiği dikkat çekiyor. Türkiye ihtiyacının üzerinde üretim olduğu için de, firmalar yurtdışına satış yapıyorlar. Bu da Türkiye’de parke sektörünün kapasitesini tam olarak kullanması için yegane yolun ihracat olduğunu gösteriyor. Laminat parke sektörünün ihracatını daha çok artırma şansının bulunduğuna dikkat çeken sektördeki firma yetkilileri, dünya pazarında rolünü genişletebilecek potansiyeli olan sektörün ihracatta çok işinin olduğuna vurgu yapıyorlar. “İç pazarda belli bir doygunluğa ulaştık, şimdiki hedef ihracat” diyen sektör yetkilileri, ihracat yolunu daha çok açmak için izlenecek stratejileri ise şöyle aktarıyorlar: “Hedeflenen pazarlardaki oyuncular üzerinden yürümek doğru olabilir. Bazı pazarlarda bilinçli yapılanıp depo açarak, yarı mamul üreterek de söz sahibi olunabilir. İhracatın öne açık, yeter ki doğru yapılanılsın, doğru partnerlerle yola çıkılsın.”
Laminat parke üretimi sektöründe kullanılan ahşap ve mobilya makinelerinin 2014 yılı sonunda toplam ithalatı 142 milyon dolar, ihracatı ise 59 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2015 yılında ise ihracat gerileyerek 48 milyon dolar, ithalat ise artış göstererek 198 milyon dolar oldu.
Toplam rakamlar içinde en büyük payı ağaç işleme presleri aldı. Ağaç işleme preslerinin 2014 yılı sonunda ithalatı 38 milyon dolar, ihracatı ise 1.5 milyon dolar oldu. 2015 yılında ise ithalat rekor bir büyüme gerçekleştirerek 129 milyon dolar, ihracat ise 2.2 milyon dolar olarak gerçekleşti.
LAMİNAT PARKE ÜRÜNÜNDE DİKKAT ETMENİZ GEREKENLER
- Laminat parke döşenecek zemin tam düz ve terazide olmalıdır.
- Laminat parke şapı atılmalıdır. Laminat parke montajı yapılırken dikkat edilmesi gereken ilk unsur zemin düzgünlüğüdür.
- Zemin düzgünlüğü ile montajın kalitesi doğru orantılıdır. Teknik yapısı ile laminat parke ürünü, zemin şapı hatalarına, diğer zemin dekorasyon ürünlerinden çok daha fazla duyarlıdır.
- Laminat parke şapı atıldıktan sonra çok iyi kuruması gerekmektedir.
- Kuruma hava sıcaklık durumuna göre 10-15 gün arası zaman alması en büyük dezavantajıdır.
- İyice kurumadan üzerinde laminat parke montajı yapılan zeminlerde, rutubete bağlı şişme ve kabarma sorunları yaşanabilir.